Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją skłania do refleksji. Depresja to choroba, a nie tylko jeden z wielu gorszych dni. O tym, jakie są objawy depresji i sposoby jej leczenia, opowiedziała nam psycholog mgr Katarzyna Szaraniec.
23.02.2022 r.
Depresja to jeden z najczęściej występujących zespołów chorobowych w całej medycynie. Śmiało można stwierdzić, że to choroba, która wymaga leczenia. Jej pojawienie się spowodowane jest współdziałaniem 3 czynników: predyspozycji genetycznych, fizycznego stanu organizmu, a także sytuacji stresowych. W zależności od rodzaju depresji mamy do czynienia z różnorodną proporcją owych czynników. Ukazuje to, że depresja nie musi być wynikiem danej sytuacji, trudnego doświadczenia życiowego.
Zwykle pierwsze objawy depresji nie zostają zauważone, często upatruje się ich przyczyny w „trudnym czasie w życiu”, w pogodzie, w zmęczeniu i tym sposobem są one umniejszane i pomijane.
Jeżeli w ciągu 14 dni utrzymują się dwa z trzech poniższych objawów:
- obniżenie nastroju
- utrata zainteresowań i zdolności do radowania się
- zmniejszenie energii prowadzące do wzmożonej męczliwości i zmniejszenia aktywności
oraz dwa lub więcej spośród:
- osłabienie koncentrancji i uwagi
- niska samoocena i mała wiara w siebie
- poczucie winy i małej wartości
- pesymistyczne widzenie przyszłości
- myśli i/lub czyny samobójcze
- zaburzenia snu
- zmniejszony lub zwiększony apetyt
należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Depresja może wystąpić u każdego: dzieci i młodzieży, dorosłych i osób starszych.
Depresja wśród nastolatków często przez bliskich traktowana jest jako bunt młodzieńczy, gdyż wygląda nieco inaczej niż u osób dorosłych. Objawem charakterystycznym jest rozdrażnienie. Młody człowiek często wpada w złość, rozpacz, ukazuje wrogość wobec najbliższych, tym samym zniechęcając ich do bliskiego kontaktu, co prowadzi do większego izolowania się młodych ludzi.
Kilka faktów dot. depresji:
- Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ok. 350 mln ludzi choruje na depresję, a w Polsce ok. 1,5 mlna osób.
- Istnieją różne typy depresji m.in: depresja poporodowa, sezonowa, melancholiczna, atypowa, psychotyczna, maskowana, dystymia.
- Depresja przejawiać się może w objawach w ciele, wszelakich bólach, dolegliwościach.
- W zależności od ilości i nasilenia objawów depresja może mieć przebieg łagodny, umiarkowany lub ciężki.
- Przyczyny depresji są różnorakie: może być spowodowana sytuacją zewnętrzną, długotrwałym stresem, a także może być mieć podłoże biologiczne.
- Leczenie depresji opiera się na farmakologii, leki nie powodują utrudnienia funkcjonowania.
- Psychoterapia jest ważnym elementem leczenia.
Depresja ma wiele twarzy, często przez długi czas pozostaje niezauważona i jak każda inna choroba powinna być leczona. Jest ona diagnozowana na podstawie wywiadu z pacjentem. Objawy i przyczyny depresji są wyjątkowo złożone, dlatego wymagają konsultacji ze specjalistą i dobranie odpowiedniego sposobu leczenia. Istnieje wiele typów depresji, co powoduje, iż choroba może mieć różny przebieg. Zaburzenia nastroju wiążą się modyfikacjami biologicznymi w centralnym układzie nerwowym, poziomem neuroprzekaźników, czy zaburzenia w regulacji osi neurohormonalnych. Objawy depresyjne odciskają piętno na podstawowych procesach tj. sen, temperatura ciała, wydzielanie hormonów, czy też odpowiednie funkcjonowanie układu odpornościowego. Wiele osób zgłasza się początkowo z objawami pojawiającymi się w ciele, a także większości pacjentów towarzyszą różnorodne objawy lękowe.
W związku z tym, że depresja może wpływać na funkcjonowanie całego organizmu i odwrotnie, konieczne jest uwzględnienie przez specjalistę wielu czynników, aby osiągnąć spodziewany efekt terapeutyczny. Leczenie depresji odbywa się głównie w warunkach ambulatoryjnych, natomiast stosowanie leków przeciwdepresyjnych nie powoduje utrudnienia w wykonywaniu dotychczasowych aktywności, jednakże wystąpienie efektów ubocznych powinno być omawiane z lekarzem prowadzącym. Leczenie depresji jest procesem długotrwałym, przyjmowanie leków na ogół nie trwa krócej niż pół roku. Pierwsze efekty działania leków odczuwalne są po około 2 tygodniach.
Ważnym elementem leczenia depresji jest psychoterapia!
Sytuacja pandemii zmieniła naszą rzeczywistość. Stanęliśmy twarzą w twarz z czymś nieznanym, codzienne funkcjonowanie zmieniło się diametralnie, a przyszłość stała się niepewna. Lęk przed zarażeniem, o zdrowie naszych bliskich, miejsca pracy, sytuację finansową to czynniki, które narażają nas na przewlekły stres i frustrację. Wcześniej wiele osób nie doświadczyło tak długiej izolacji, ograniczenia kontaktu z drugim człowiekiem, możliwości swobodnego spotykania się, realizacji planów, podróży. To wszystko stało się dla każdego z nas ogromnym wyzwaniem, które może w różny sposób odbijać się na naszym zdrowiu, dlatego szczególnie apelujemy, byśmy mieli odwagę zadbać o siebie, a pierwszym krokiem może być konsultacja z psychiatrą czy psychologiem.
Artykuł powstał we współpracy z psychologiem, mgr Katarzyną Szaraniec.
Psychoterapia indywidualna, dla par i rodzin w Centrum Zdrowia Mentalnego:
mgr Katarzyna Szaraniec
mgr Maja WencierskaLeczenie i wsparcie w przebiegu zaburzeń depresyjnych i lękowych:
dr Joanna Piotrowska
dr Żaklina Borkowska
Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji (każda środa i czwartek 17:00-19:00)
Tel. 22 594 91 00
ITAKA – Antydepresyjny telefon zaufania (dyżury psychologów i psychiatrów)
Tel. 22 484 88 01