Kiedy fiberoskopia, a kiedy endoskopia? O zastosowaniach i możliwościach badania fiberoskopem i endoskopem opowiedział nam specjalista otolaryngolog dr Hubert Łopiński.
Górne drogi oddechowe często ulegają infekcjom, a niestety ich struktury są trudno dostępne w standardowych badaniach laryngologicznych. W celu dokładnej oceny stanu jamy nosa, gardła, podniebienia czy krtani należy sięgnąć po bardziej zaawansowany sprzęt do diagnostyki, taki jak fiberoskop. Jego zastosowanie poszerza zakres możliwości diagnostycznych u pacjentów z wadami anatomicznymi nosogardła lub odruchami wymiotnymi, które mogą wywoływać tradycyjne badania.
Badanie fiberoskopowe obecnie uznawane jest za „złoty standard” w diagnostyce chorób górnych dróg oddechowych. Dlaczego? To jedna z najlepszych metod do oceny m.in. przerostu trzeciego migdałka u dzieci i zapalenia zatok przynosowych u dorosłych. W jakich przypadkach jeszcze zaleca się wykonywać badanie tego typu?
– Wskazaniami do badania są nie tylko przewlekłe zapalenie zatok (pod kątem oceny zmian polipowatych nosa) czy podejrzenie przerostu migdałka gardłowego u dzieci, na co może wskazywać niedrożność nosa, bezdech podczas snu, chrapanie, mowa nosowa, długotrwały katar czy niedosłuch, lecz także ocena drożności nosa, która może być spowodowana wadami wrodzonymi lub nabytymi jam nosa, takimi jak np. skrzywienie przegrody nosowej. W przypadku dorosłych fiberoskopię stosuje się też w celu weryfikacji podejrzenia raka nosogardła – mówi dr Hubert Łopiński, otolaryngolog z Domu Lekarskiego.
Alarmującymi sygnałami powinny być niedosłuch z jednej strony, krwawienie z nosa albo ból ucha. Badanie wykonuje się również w ramach rozpoznania chrapania u dorosłych i dzieci, w sytuacjach zaburzenia głosu, połykania, poczucia ciała obcego w przełyku lub przewlekłych dolegliwości gardła.
Kiedy fiberoskopia, a kiedy endoskopia
Po fiberoskopię sięga się szczególnie w przypadkach, gdy niemożliwa jest jednoznaczna diagnoza przez lekarza wykonującego podstawowe badanie laryngologiczne. Badanie przeprowadzane jest w pozycji siedzącej za pomocą delikatnego, cienkiego endoskopu nazywanego fiberoskopem, wprowadzanego do nozdrzy w celu oceny jam nosa, nosogardła, podniebienia, gardła środkowego i dolnego oraz krtani. Giętki aparat połączony z kamerą dającą najwyższą jakość obrazu umożliwia dotarcie do trudno dostępnych struktur – miejsc niewidocznych w standardowym badaniu laryngologicznym. Pełen obraz badanych narządów można podejrzeć na monitorze, stąd zamienna nazwa badania – wideoendoskopia. Badanie zostaje utrwalone na dysku i zaprezentowane pacjentowi.
Jakie jest różnica między badaniem fiberoskopowym a klasycznym badaniem endoskopowym?
– Badanie endoskopowe przeprowadzone jest za pomocą sztywnego endoskopu, który ma ograniczone pole widzenia. W badaniu fiberoskopowym endoskop jest cienki, giętki i ruchomy, dzięki czemu wprowadzane urządzenie dostosowuje się do badanej powierzchni i nawet trudno dostępne obszary można dokładnie zbadać, co daje całościowy obraz stanu zdrowia – tłumaczy otolaryngolog, dr Łopiński.
O przeprowadzeniu badania endoskopem sztywnym lub giętkim zawsze decyduje wykwalifikowany otolaryngolog. Badanie fiberoskopem nie ma wielu przeciwwskazań, nie wymaga również szczególnego przygotowania ze strony pacjenta. Na ok. 3 godziny przed badaniem nie powinno się przyjmować posiłków ani płynów, zaleca się również, aby nie było wykonywane u osób przeziębionych. Można je natomiast swobodnie wykonywać u kobiet w ciąży i małych dzieci.
Precyzyjnie i bez bólu
Całościowe badanie nosa, nosogardła, gardła i krtani trwa zaledwie około pięciu minut. Inną niewątpliwą zaletą badania fibroskopowego jest jego bezbolesne przeprowadzenie.
– Badanie można przeprowadzić w znieczuleniu miejscowym zarówno u dzieci, jak i u osób wyjątkowo wrażliwych. W takich przypadkach zwykle podaje się znieczulenie w postaci sprayu, aby powierzchniowo znieczulić obszar błony śluzowej nosa i gardła – przybliża dr Łopiński, otolaryngolog z Domu Lekarskiego.
Wysoka skuteczność, precyzyjność i krótki czas przeprowadzenia badania to bardzo ważne aspekty fiberoskopii, która pozwala prowadzącemu otolaryngologowi na dokładną obserwację i właściwe podjęcie dalszego leczenia w konkretnych chorobach górnych dróg oddechowych.
Artykuł powstał we współpracy z drem Hubertem Łopińskim, specjalistą otolaryngologiem w Domu Lekarskim.