Jesienno-zimowy przełom sprzyja powstawaniu infekcji, szczególnie wśród dzieci. Skąd się biorą nawracające przeziębienia i jak im zaradzić?
W Domu Lekarskim zauważyłam, że przed gabinetem laryngologa najczęściej widać rodziców czekających ze swoimi pociechami. Skąd u dzieci tyle infekcji?
– To prawda, bardzo często odwiedzają mnie rodzice z chorującymi długotrwale dziećmi. Zadaniem laryngolo
ga jest określenie przyczyn nawracania tych infekcji. Najważniejszym powodem jest niedojrzałość układu odpornościowego, który kształtuje się średnio do 11 roku życia. Dodatkowymi, częstymi przyczynami mogą być m. in.: przerost trzeciego migdałka, migdałków podniebiennych, alergie, astma oskrzelowa czy niedobory immunologiczne.
Czy to zasada, że dziecko musi chorować, czy może da się tego uniknąć?
– Gdy dziecko idzie do żłobka czy przedszkola, jest to moment, w którym przestają działać czynniki immunologiczne nabyte od matki i w mleku matki.
W nowym miejscu, wśród nowych ludzi, szczególnie innych dzieci, maluchy spotykają nowe bakterie i wirusy, a organizm reaguje w naturalny dla niego sposób – zakażeniem. Nie da się uniknąć przeziębienia. W celu zapobiegania jego częstym nawrotom warto hartować organizm. Mam tu na myśli częste spacery czy utrzymywanie w domu temperatury nie przekraczającej 20 stopni. Układ odpornościowy musi spotykać bakterie i wirusy, a następnie wytwarzać przeciwciała czyli odporność na nie. Często rodzice, posyłając dziecko do przedszkola, po dwóch dniach muszą je zabierać średnio na dwa tygodnie do domu i tak w kółko. Wydaje się przez to, że malec jest cały czas chory.
Czy to normalne zachowanie? Jak sobie z tym radzić?
– W okresie roku szkolnego, czyli między wrześniem a czerwcem, dzieci przechodzą od 8 do 10 infekcji, które mogą utrzymywać się nawet do 4 tygodni. To rzeczywiście może stwarzać wrażenie, że dziecko jest nieustannie chore. Jeśli infekcji towarzyszy wysoka gorączka, utrzymująca się ponad trzy dni lub inne, niepokojące objawy, można, a niekiedy trzeba podać antybiotyk. Jednak 80 – 90% chorób wywołują wirusy, których nie leczymy antybiotykami. O tym decyduje lekarz.
Nowoczesne technologie na pewno sprzyjają diagnozie.
– Owszem. Sprzęt, którym dysponujemy w Domu Lekarskim, sprzyja szybkiemu i rzetelnemu rozpoznaniu. Dawniej lekarz sprawdzał wielkość migdałka gardłowego palcem, dziś jest to nie do pomyślenia. Obecnie, aby zbadać migdałek gardłowy wykorzystuje się m.in. fiberoskop. Na ekranie
lekarz i rodzice mogą zobaczyć aktualny stan narządów. Kolejny ważny element to mikroskop, który jest przeznaczony do badania uszu, gdyż często nawracającym infekcjom i przerostowi migdałka towarzyszy wysiękowe zapalenie uszu. To schorzenie nierzadko wymaga nacięcia błony bębenkowej lub założenia drenów wentylacyjnych potocznie zwanych szpulkami. Jest też audiometr do badania słuchu oraz tympanomert, jako niezbędne elementy uzupełniające diagnostykę.
A co powinno zwrócić uwagę rodzica? Czy to prawda, że problemy z migdałkami są również przyczyną zaburzeń snu, nadpobudliwości i kłopotów z koncentracją u dziecka?
– Znaczny przerost migdałka gardłowego powoduje, że dziecko przestaje oddychać przez nos. Jeżeli nie oddycha nosem, szybciej się męczy w ciągu dnia, podczas zabaw czy nauki. W nocy nie wysypia się. W efekcie dziecko ma obniżoną koncentrację lub odwrotnie, wykazuje nadmierną pobudliwość. Problem ten najczęściej występuje u dzieci w wieku od 3 do 11 lat i warto reagować natychmiast.
Usunięcie migdałka to popularny zabieg, ale czy bezpieczny?
– Należy być świadomym, że każdy zabieg czy operacja niesie za sobą ryzyko powikłań. Jednak obecnie medycyna jest na takim poziomie, że ryzyko wystąpienia skutków niepożądanych jest bardzo nikłe. Na pewno większe korzyści dla zdrowia przyniesie poddanie się zabiegowi. Migdałek gardłowy, swoją rolę odgrywa do 2 roku życia, później jego zadania przejmują inne narządy limfatyczne. Dlatego gdy mamy do czynienia z przerośnięciem tego narządu i nawracaniem infekcji, dla bezpieczeństwa najlepiej go usunąć.
Artykuł autorstwa Agaty Maksymiuk ukazał się na łamach miesięcznika MM Trendy (grudzień 2016r.).
Dr n. med. Beata Paradowska-Opałka jest doświadczonym otolaryngologiem specjalizującym się w diagnostyce i leczeniu zarówno dorosłych, jak i dzieci. Pełen zakres przedstawiony jest w zakładce: Laryngologia – http://domlekarski.pl/specjalizacje/laryngolog/.