Jaskra, to jedna z najpoważniejszych chorób oczu, której postępowanie prowadzi do utraty wzroku. Niestety wielu pacjentów wciąż odkłada operację jaskry do ostatniego momentu, pozostawiając chirurgom niewielkie pole manewru. Należy reagować wraz z pierwszymi objawami!Obecnie lekarze dysponują urządzeniami takimi jak implanty Xen Gel, które są w stanie zwiększyć szansę na powstrzymanie postępu choroby. O szczegółach opowiada okulista dr Tomasz Miszczuk z Domu Lekarskiego.
Czym są implantaty Xen Gel?
– Xen Gel jest żelowym implantem stworzonym przy użyciu bardzo zaawansowanej technologii. Po raz pierwszy zastosowany u pacjentów z jaskrą w 2014r. w USA. Pozwala na wykonanie procedury minimalnie inwazyjnej chirurgii jaskry. Jest to rurka o długości 6 mm, średnicy zewnętrznej 120um (mikrometrów) i średnicy wewnętrznej 45um (mikrometrów). Dzięki swojej elastyczności dostosowuje się do tkanek, pomiędzy które jest wszczepiany, a jednocześnie trwale zachowuje pierwotną średnicę wewnętrznego przekroju na całej swojej długości. Pozwala na obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego o ok. 30% lub więcej, co wydatnie zwiększa szansę zachowania wzroku u pacjentów operowanych tą metodą. Zabieg nie poprawia ostrości wzroku, ale zabezpiecza przed jego utratą.
Na czym polega działanie stentu XEN GEL?
– Xen Gel wytwarza dodatkową drogę odpływu cieczy wodnistej z gałki ocznej na tej samej zasadzie co klasyczna trabekulektomia. Powstaje przetoka pomiędzy wnętrzem gałki ocznej i przestrzenią podspojówkową. Gałkę oczną pacjenta chorego na jaskrę można porównać do zbyt mocno napompowanej piłki. Podwyższone ciśnienie stopniowo i bezboleśnie niszczy nerw wzrokowy, powoli pozbawiając chorego wzroku. Stent Xen Gel działa jak wentyl w piłce, pozwalając nam na kontrolowane obniżenie ciśnienia.
W jaki sposób implanty są wszczepiane? Jak wygląda zabieg?
– Pacjent znieczulany jest miejscowo, podobnie jak w przypadku operacji zaćmy. Sam zabieg jest prostszy technicznie
niż operacja zaćmy. Mikrorurkę umieszcza się w oku za pomocą jednorazowego aplikatora. Pacjent zaraz po zabiegu
może wyjść do domu i nie musi już kropić leków przeciwjaskrowych, ponieważ implant zaczyna działać bezpośrednio po umieszczeniu w oku.
Czy zabieg ten można uznać za innowacyjny? Dlaczego?
– Implant Xen Gel należy do najnowszych osiągnięć biotechnologii. Używając takich produktów zbliżamy się do obszaru nanotechnologii, z którą w medycynie wiążemy ogromne nadzieje na jeszcze doskonalsze i bezpieczniejsze metody leczenia. Jest precyzyjnie zaprojektowany i wykonany tak aby powalać na przepływ określonej objętości cieczy wodnistej z gałki ocznej w jednostce czasu. Takiego efektu nie da się uzyskać stosując klasyczne metody chirurgii przeciwjaskrowej. Nawet najbardziej wytrawny mikrochirurg nie jest w stanie wykonywać skomplikowanego zabiegu trabekulektomii w idealnie powtarzalny sposób.
Czy implanty są bezpieczniejszą metodą leczenia jaskry od standardowej operacji?
– Zabieg z zastosowaniem implantu Xen Gel jest nieporównywalnie bezpieczniejszy od klasycznej trabekulaktomii. Ciężkie powikłania jak zapalenie wnętrza gałki ocznej, głęboka hypotonia, jaskra złośliwa związane z trabekulektomią, przy zastosowaniu implantu Xen Gel praktycznie nie występują. Nie bez znaczenia jest też stosunkowo prosta technika wykonanie tego zabiegu. Pozwala to na dodatkowe zwiększenie bezpieczeństwa i powtarzalności zabiegu. Jest to tzw. minimalnie inwazyjna chirurgia jaskry, nieporównywalnie mniej traumatyczna i bezpieczniejsza niż klasyczne zabiegi przetokowe.
Jaki wiele takich zabiegów przeprowadza się w Domu Lekarskim?
– Tego rodzaju implanty są w Polce dostępne od niedawna i zastosowane zostały jedynie w paru ośrodka w kraju.
Wykonaliśmy cztery takie zabiegi w kwietniu b.r. Pacjenci są bardzo zadowoleni. W maju planujemy sześć kolejnych zabiegów.
Jakie warunki musi spełniać pacjent by podejść do zabiegu?
– Do zabiegu kwalifikują się pacjenci leczeni z powodu jaskry pierwotnej otwartego kąta, która stanowi większość
przypadków jaskry. Ze względu na duże bezpieczeństwo zabiegu zakwalifikowani mogą być pacjenci z jaskrą niekoniecznie bardzo zaawansowaną. Generalnie istnieje tendencja do odkładania chirurgii jaskry do momentu gdy stopień zaawansowania choroby pozostawia nam bardzo niewielkie pole manewru. Trudno wykonywać zabieg przeciwjaskrowy u pacjenta z prawie zupełnie zniszczonym przez chorobę nerwem wzrokowy i szczątkowym polem widzenia. Z drugiej strony pozostawiając takiego pacjenta bez zabiegu skazujemy go na całkowitą ślepotę w stosunkowo krótkim czasie. Także nie czekajmy z zabiegami przeciwjaskrowymi do momentu, gdy mamy do czynienia z tak dramatycznymi sytuacjami. Tym bardziej, że dzisiaj mamy do dyspozycji tak nowoczesne urządzenia jak implant Xen Gel, który zwiększa szansę na powstrzymanie postępu choroby i może pozwolić na pozbycie się uciążliwej konieczności kropienia drażniących kropli przeciwjaskrowych
Rozmowa ukazała się w numerze 05/2017 miesięcznika MM Trendy – z drem Miszczukiem rozmowę przeprowadziła Agata Maksymiuk