Druk 3D w chirurgii ręki

Poznaj swoje narządy – druk 3D dostępny dla każdego

To już pewne: wydruki narządów w 3D stanowią przyszłość medycyny. Tezę tę potwierdzają szczecińscy medycy z Domu Lekarskiego, którzy od kilku miesięcy wykorzystują technologię do drukowania m.in. chrząstek i kości. Jak się okazuje, nowoczesna metoda jest dostępna dla każdego, dosłownie na wyciągnięcie ręki.
TEKST AGATA MAKSYMIUK / FOTO ANDRZEJ SZKOCKI

Jeszcze nie tak dawno mówiliśmy o nich w kategorii science fiction i ludzkich fantazji, dziś mamy okazję z nich korzystać – drukarki 3D. Choć prawdziwa rewolucja dopiero przed nimi, już zdążyły zdziałać wiele dobrego. Praca na modelach organów jest pomocna zarówno w fazie planowania zabiegu, jak i przy jego wykonaniu. Warto nawiązać tu do przypadków wszelkiego rodzaju złamań, zwyrodnień czy deformacji kości, kiedy chirurdzy zyskują możliwość odtworzenia tkanki i porównania jej stanu sprzed i po, a nawet przeprowadzenia symulacji operacji.

Podczas konferencji prasowej, zorganizowanej w Domu Lekarskim w Piastów Office Center, dr n. med. Ireneusz Walaszek, chirurg ręki współpracujący z Domem Lekarskim oraz Samodzielnym Publicznym Szpitalem Klinicznym PUM przy ul. Unii Lubelskiej przyznał, że od już dłuższego czasu stosuje tę technologię i że z jego doświadczenia wynika, iż dzięki takim działaniom chirurg zyskuje szansę przeprowadzenia zabiegu
z jeszcze większą precyzją. Obrazowanie 3D pomaga również pacjentom w zrozumieniu problemu i podejmowaniu decyzji dotyczących dalszego leczenia. Przeciętna osoba nie posiada szczegółowej wiedzy na temat wyglądu i funkcjonowania prawidło działających narządów. Możliwość wydrukowania „problemu” powoduje wzrost świadomości i bezpośrednio wpływa na tempo powrotu do zdrowia, a także na przywrócenie pełnej sprawności.

dr-walaszek-druk-3d
dr n. med. Ireneusz Walaszek

W Domu Lekarskim drukarka jest wykorzystywana na dwa sposoby. Po pierwsze, pacjent może wydrukować wybrane narządy do celów własnych lub na potrzeby leczenia poza Domem Lekarskim. Wiele klinik nie ma jeszcze możliwości korzystania z tak nowoczesnej technologii, dlatego naukowcy i lekarze pracujący przy projekcie druku 3D w Domu Lekarskim, postanowili umożliwić dostęp druku 3D każdemu, kto tego potrzebuje. Po drugie, urządzenie stanowi pomoc do przygotowań przedoperacyjnych, odbywających się w klinice. A jak taka drukarka działa? Tworzenie modelu polega na nakładaniu, warstwa po warstwie, roztopionego tworzywa sztucznego przez urządzenie. Praca drukarki przebiega w sterylnych warunkach. Polega na transformacji do 3D obrazu tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego lub zdjęcia RTG i odznacza się wysoką precyzją. Trwa od kilku do kilkudziesięciu godzin. Warto dodać, że „druk 3D” jest odmianą technologii nazywanej „szybkim prototypowaniem” i ma zastosowanie dla całej grupy urządzeń do generowania przyrostowego.

Przyszłość zdecydowanie należy to technologii 3D. Na rynku medycznym pojawiły się firmy drukujące implanty do celów komercyjnych oraz pomoce pola operacyjnego. To znaczy, że przy pomocy druku tworzą zestawy operacyjne, służące do przeprowadzenia danej procedury. Rozwiązania te nie są jeszcze tak powszechne jak zdjęcie RTG czy tomografia, jednak zmierzają w tym kierunku. – Naukowcy, przy ścisłej współpracy z chirurgami, podjęli już pierwsze próby drukowania różnego rodzaju elementów ciała ludzkiego – informuje dr inż. Marcin Królikowski z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego oraz Członek Rady Nadzorczej Domu Lekarskiego.

dr-krolikowski-druk-3d
dr inż. Marcin Królikowski

Należy tu wymienić zastosowanie drukowanych implantów w ortopedii. Na rynku coraz prężniej działają technologie przerostowe. Spersonalizowane „wstawki”, umiejscawia się w zniszczonym miejscu ludzkiego organizmu. Z czasem tkanka przerasta tworzywo, które ulega naturalnej autodegradacji. Metody przyrostowe stosowane są również podczas tworzenia protez ze stopów tytanów i innych stopów biozgodnych. Technologia FDM pozwala też na drukowanie elementów, które docelowo wytwarzane będą w formach wtryskowych, w celu ich zwizualizowania. Należy zdawać sobie sprawę, że wszystkie implanty tworzone specjalnie pod konkretnego pacjenta odznaczają się wysoką dokładnością. W związku z tym, że nie jest to jeszcze powszechnie stosowana i dostępna technologia, póki co implanty wytwarzane metodami przyrostowymi są najczęściej stosowane przy resekcjach nowotworowych. Przyszłość zdaje się mieć jednak pozytywne prognozy i całkiem możliwe, że za kilka lat będzie możliwe tworzenie implantów bio-kompatybilnych dla człowieka, co jeszcze bardziej wpłynie na regenerację i pełen powrót pacjenta do zdrowia. Niewątpliwie w naszym regionie Dom Lekarski jest pionierem w pracach z zastosowaniem druku 3D w medycynie. Mimo stale napływających nowinek z kraju i zagranicy, dotyczących różnych prób druku, powszechny dostęp do urządzeń nadal jest rzadkością. Dzięki decyzji naukowców i lekarzy współpracujących z Domem Lekarskim, już dziś każdy, kto tego potrzebuje, może skorzystać z drukarki 3D.

Tekst ukazał się w numerze 1/2017 miesięcznika MM Trendy.